Tarquinius Superbus Gabios, propinquam urbem, nequiquam vi adortus, cum obsidendi quoque urbem spes adempta
esset, postremo fraude ac dolo adgressus est. Nam cum rex, posito bello, urbanis operibus intentum se esse simularet, Sextus
fllius eius transfùgit ex composIto Gabios, patris in se saevi-tiam intolerabilem conquèrens. Benigne ab Gabinis exceptus est.
Itàque cum sensim ad rebellandum primores Gabinorum incitaret et ipse cum promptissi-mis iuvenum praedatum egrederetur, ad
ultimum dux belli electus est. Apud milites vero tolerando pericula ac labores pariter, praedam magnifice largiendo tanta
cantate fuit ut Gabiis potentissimus esset. Tum ex suis unum ad sciscitan-dum Romam ad Tarquinium misit, quidnam pater se
facere cuperet. Huic nun-tio rex nihil voce respondit sed, velut deliberabundus, in hortum aedium tran-siit, sequente nuntio
filii; ibi inambulans tacitus summa papaverum capita bacùlo decussit. Interrogando expectandoque responsum nuntius fessus
rediit Gabios, narravit quae ipse dixisset quaeque vidisset sed aflirmavit regem nullam vocem emisisse. Sextus comprehendit
quid pater in animo haberet. Tum e pri-moribus civitatis alios criminando apud populum interemit, alios in exilium egit.
Denique Gabina civitas, orba consilio auxilioque primorum, regi Romano sine ulla dimicatione in manum tradita est.
- Latino
- Versioni di Marco Porcio Catone
- Livio