Carme 63

Super alta vectus Attis celeri rate maria,

Phrygium ut nemus citato cupide pede tetigit,

adiitque opaca silvis redimita loca deae,

stimulatus ibi

furenti rabie, vagus animis,

devolsit ilei acuto sibi pondera silice,

itaque ut relicta sensit sibi membra sine

viro, 5

etiam recente terrae sola sanguine maculans,

niveis citata cepit manibus leve typanum,

typanum tuum, Cybebe, tua, mater initia,

quatiensque terga tauri teneris cava digitis

canere haec suis

adorta est tremebunda comitibus. 10

“agite ite ad alta, Gallae, Cybeles nemora simul,

simul ite, Dindymenae

dominae vaga pecora,

aliena quae petentes velut exules loca

sectam meam exsecutae duce me mihi comites

rapidum salum tulistis truculentaque pelagi 15

et corpus evirastis Veneris nimio odio;

hilarate

erae citatis erroribus animum.

mora tarda mente cedat: simul ite, sequimini

Phrygiam ad domum Cybebes, Phrygia

ad nemora deae,

ubi cymbalum sonat vox, ubi tympana reboant, 20

tibicen ubi canit Phryx curvo grave calamo,

ubi capita Maenades vi iaciunt hederigerae,

ubi sacra sancta acutis ululatibus agitant,

ubi suevit

illa divae volitare vaga cohors, 25

quo nos decet citatis celerare tripudiis.”

simul haec comitibus Attis cecinit notha mulier,

thiasus repente linguis trepidantibus ululat,

leve tympanum

remugit, cava cymbala recrepant.

viridem citus adit Idam properante pede chorus. 30

furibunda simul anhelans

vaga vadit animam agens

comitata tympano Attis per opaca nemora dux,

veluti iuvenca vitans onus indomita iugi;

rapidae ducem sequuntur Gallae properipedem.

itaque, ut domum Cybebes tetigere lassulae,

35

nimio e labore somnum capiunt sine Cerere.

piger his labante languore oculos sopor operit;

abit in

quiete molli rabidus furor animi.

sed ubi oris aurei Sol radiantibus oculis

lustravit aethera album, sola dura,

mare ferum, 40

pepulitque noctis umbras vegetis sonipedibus,

ibi Somnus excitam Attin fugiens citus

abiit;

trepidante eum recepit dea Pasithea sinu.

ita de quiete molli rapida sine rabie

simul ipsa

pectore Attis sua facta recoluit, 45

liquidaque mente vidit sine quis ubique foret,

animo

aestuante rursum reditum ad vada tetulit.

ibi maria vasta visens lacrimantibus oculis,

patriam allocuta

maestast ita voce miseriter.

“patria o mei creatrix, patria o mea genetrix, 50

ego quam miser

relinquens, dominos ut erifugae

famuli solent, ad Idae tetuli nemora pedem,

ut aput nivem et ferarum gelida

stabula forem,

et earum omnia adirem furibunda latibula,

ubinam aut quibus locis te positam, patria, reor?

55

cupit ipsa pupula ad te sibi derigere aciem,

rabie fera carens dum breve tempus animus est.

egone a

mea remota haec ferar in nemora domo?

patria, bonis, amicis, genitoribus abero?

abero foro, palaestra, stadio

et gyminasiis? 60

miser a miser, querendum est etiam atque etiam, anime.

quod enim genus figurast,

ego non quod obierim?

ego mulier, ego adulescens, ego ephebus, ego puer,

ego gymnasi fui flos, ego eram decus

olei:

mihi ianuae frequentes, mihi limina tepida, 65

mihi floridis corollis redimita domus erat,

linquendum ubi esset orto mihi Sole cubiculum.

ego nunc deum ministra et Cybeles famula ferar?

ego

Maenas, ego mei pars, ego vir sterilis ero?

ego viridis algida Idae nive amicta loca colam? 70

ego vitam

agam sub altis Phrygiae columinibus,

ubi cerva silvicultrix, ubi aper nemorivagus?

iam iam dolet quod egi, iam

iamque paenitet.”

roseis ut huic labellis sonitus citus abiit

geminas deorum ad aures nova nuntia referens,

75

ibi iuncta iuga resolvens Cybele leonibus

laevumque pecoris hostem stimulans ita loquitur.

“agedum,” inquit “age ferox i, fac ut hunc furor agitet,

fac uti furoris ictu reditum in nemora ferat,

mea libere nimis qui fugere imperia cupit. 80

age caede terga cauda, tua verbera patere,

fac

cuncta mugienti fremitu loca retonent,

rutilam ferox torosa cervice quate iubam.”

ait haec minax Cybebe

religatque iuga manu.

ferus ipse sese adhortans rapidum incitat animo, 85

vadit, fremit, refringit virgulta

pede vago.

at ubi umida albicantis loca litoris adiit,

teneramque vidit Attin prope marmora pelagi,

facit impetum. illa demens fugit in nemora fera;

ibi semper omne vitae spatium famula fuit. 90

dea, magna dea, Cybebe, dea domina Dindymi,

procul a mea tuos sit furor omnis, era, domo:

alios age

incitatos, alios age rabidos.