Le Sabine, causa di guerra e promotrici di pace

Raptu mulierum Sabini bellum contra Romanos fecerunt. Romulus adversus Tatium, Sabinorum regem, processit et pugnam conseruit in loco ubi postea forum Romanum erit. Ibi Hostius Hostilius, princeps copiarum Romanarum, fortiter dimicavit, sed cecidit in acie; post interitum Hostii, Romani fugerunt. Tunc Romulus arma ad caelum sustulit et oravit: “Iuppiter, pater deum hominumque, tu nostra spes es, hinc arce hostes! Deme terrorem Romanis fugamque foedam siste! Hic ego tibi, Statori Iovi, templum in urbe Roma voveo”, deinde militibus dixit: “Romani, iussu Iovis resistete atque iterate pugnam”. Et exercitus seu forte seu divinitus resistit proeliumque redintegrat. At Sabinorum mulieribus cordi est pax; tunc urbe atque rure illae in medium proelium procedunt et dirimunt infestas acies: hinc patres, inde coniuges implorant et denique acem conciliant. Illo die Romani Sabinique foedus faciunt et Romae regnum consociant.