Et iam Fama volans,
tanti praenuntia luctus,
Evandrum Evandrique domos et moenia replet, polipt,
quae modo victorem Latio Pallanta ferebat.
141
Arcades ad portas ruere et de more vetusto
funereas rapuere faces; lucet via longo
ordine flammarum et late
discriminat agros.
contra turba Phrygum veniens plangentia iungit 145
agmina. quae postquam matres succedere tectis
viderunt, maestam incendunt clamoribus urbem.
at non Evandrum potis est vis ulla tenere,
sed venit in medios.
feretro Pallante reposto
procubuit super atque haeret lacrimansque gemensque, 150
et via vix tandem voci laxata dolore
est:
‘non haec, o Palla, dederas promissa parenti,
cautius ut saevo velles te credere Marti.
haud ignarus eram
quantum nova gloria in armis
et praedulce decus primo certamine posset. 155
primitiae iuvenis miserae bellique propinqui
dura rudimenta, et nulli exaudita deorum
vota precesque meae. tuque, o sanctissima coniunx,
felix morte tua neque
in hunc servata dolorem.
contra ego vivendo vici mea fata, superstes 160
restarem ut genitor. Troum socia arma secutum
obruerent Rutuli telis. animam ipse dedissem
atque haec pompa domum me, non Pallanta, referret.
nec vos arguerim,
Teucri, nec foedera nec quas
iunximus hospitio dextras: sors ista senectae 165
debita erat nostrae. quod si immatura
manebat
mors gnatum, caesis Volscorum milibus ante
ducentem in Latium Teucros cecidisse iuvabit.
quin ego non alio
digner te funere, Palla,
quam pius Aeneas et quam magni Phryges et quam 170
Tyrrhenique duces, Tyrrhenum exercitus
omnis.
magna tropaea ferunt quos dat tua dextera leto;
tu quoque nunc stares immanis truncus in arvis,
esset par
aetas et idem si robur ab annis,
Turne. sed infelix Teucros quid demoror armis? 175
vadite et haec memores regi mandata
referte:
quod vitam moror invisam Pallante perempto
dextera causa tua est, Turnum gnatoque patrique
quam debere
vides. meritis vacat hic tibi solus
fortunaeque locus. non vitae gaudia quaero, 180
nec fas, sed gnato manis perferre
sub imos.’
- Latino
- Eneide
- Virgilio
