Esse igitur perfecte eloquentis puto non eam solum
facultatem habere quae sit eius propria, fuse lateque dicendi, sed etiam vicinam eius ac finitimam dialecticorum scientiam
assumere.
Quamquam aliud vidètur oratio esse, aliud disputatio, nec idem loqui esse quod dicere; ac tamen utrumque in
disserendo est: disputandi ratio et loquendi dialecticorum sit, oratorum autem dicendi et ornandi. Zeno quidem ille, a quo
disciplina Stoicorum est, manu
demonstrare solebat, quid inter has artes interesset; nam cum compresserat digitos pugnumque
fecerat, dialecticam aiebat eiusmodi esse; cum autem diduxerat et manum dilataverat, palmae illius similem eloquentiam esse
dicebat. Atque etiam ante hunc Aristoteles principio Artis rhetoricae, dicit illam artem quasi ex altera parte respondere
dialecticae, ut hoc videlicet differant inter se, quod haec ratio dicendi latior sit, illa loquendi contractior. Volo igitur
huic summo omnem, quae ad dicendum trahi possit, loquendi rationem esse notam; quae quidem res, quod te his artibus eruditum
minime fallit, duplicem habuit docendi viam; nam et ipse Aristoteles tradidit
praecepta plurima disserendi, et postea qui
dialectici dicuntur spinosiora multa pepererunt.
- Latino
- Orator
- Cicerone