Prudenza di Cesare e incontenibile ardore dei suoi soldati

Caesar animadvertit hostes circa vallum trepidare atque ultro citroque pavidos concursare et modo se intra portas recipere, modo inconstanter immoderateque prodire. Cum idem multi animadvertissent, obsecrare coeperunt Caesarem ne dubitaret signum proelii dare: “Hosti sollicito et anxio – inquiunt – nulla spes est. Victoriam tam certam nemini magis quam tibi di immortales portenderunt”. Sed Caesar, qui nihil imprudens ac inconsideratum umquam fecit, dubitabat atque eorum studio cupiditatique resistebat, cum repente dextro cornu tubicen a militibus coactus canere coepit. Quo facto, ab omnibus cohortibus signa in hostem inferri coepta sunt, cum centuriones vi continerent milites, ne iniussu imperatoris concurrerent, nec quicquam proficerent. Postquam Caesar intellexit milites retineri nullo modo posse, signo dato, equo citato in hostem inter principes ire contendit.