Illi
haec inter se dubiis de rebus agebant 11.445
certantes: castra Aeneas aciemque movebat.
nuntius ingenti per regia tecta
tumultu
ecce ruit magnisque urbem terroribus implet:
instructos acie Tiberino a flumine Teucros
Tyrrhenamque manum
totis descendere campis. 450
extemplo turbati animi concussaque vulgi
pectora et arrectae stimulis haud mollibus irae.
arma manu trepidi poscunt, fremit arma iuventus,
flent maesti mussantque patres. hic undique clamor
dissensu vario
magnus se tollit in auras, 455
haud secus atque alto in luco cum forte catervae
consedere avium, piscosove amne Padusae
dant sonitum rauci per stagna loquacia cycni.
‘immo,’ ait ‘o cives,’ arrepto tempore Turnus,
‘cogite
concilium et pacem laudate sedentes; 11.460
illi armis in regna ruunt.’ nec plura locutus
corripuit sese et tectis
citus extulit altis.
‘tu, Voluse, armari Volscorum edice maniplis,
duc’ ait ‘et Rutulos. equitem Messapus in
armis,
et cum fratre Coras latis diffundite campis. 465
pars aditus urbis firment turrisque capessant;
cetera, qua
iusso, mecum manus inferat arma.’
Ilicet in muros tota discurritur urbe.
concilium ipse pater et magna incepta
Latinus
deserit ac tristi turbatus tempore differt, 470
multaque se incusat qui non acceperit ultro
Dardanium Aenean
generumque asciverit urbi.
praefodiunt alii portas aut saxa sudesque
subvectant. bello dat signum rauca cruentum
bucina. tum muros varia cinxere corona 475
matronae puerique, vocat labor ultimus omnis.
nec non ad templum
summasque ad Palladis arces
subvehitur magna matrum regina caterva
dona ferens, iuxtaque comes Lavinia virgo,
causa
mali tanti, oculos deiecta decoros. .480
succedunt matres et templum ture vaporant
et maestas alto fundunt de limine
voces:
‘armipotens, praeses belli, Tritonia virgo,
frange manu telum Phrygii praedonis, et ipsum
pronum sterne
solo portisque effunde sub altis.’ 485
cingitur ipse furens certatim in proelia Turnus.
iamque adeo rutilum thoraca
indutus aenis
horrebat squamis surasque incluserat auro,
tempora nudus adhuc, laterique accinxerat ensem,
fulgebatque alta decurrens aureus arce 490
exsultatque animis et spe iam praecipit hostem:
qualis ubi abruptis fugit
praesepia vinclis
tandem liber equus, campoque potitus aperto
aut ille in pastus armentaque tendit equarum
aut
adsuetus aquae perfundi flumine noto 495
emicat, arrectisque fremit cervicibus alte
luxurians luduntque iubae per colla,
per armos.
- Latino
- Eneide
- Virgilio