Interea plebs coniuratione patefacta quae primo cupida rerum
novarum nimis bello favebat mutata mente Catilinae consilia exsecrari Ciceronem ad caelum tollere veluti ex servitute erepta
gaudium atque laetitiam agitabat. Namque alia belli facinora praeda magis quam detrimento fore incendium vero crudele
inmoderatum ac sibi maxume calamitosum putabat quippe cui omnes copiae in usu cotidiano et cultu corporis erant. Post eum diem
quidam L. Tarquinius ad senatum adductus erat quem ad Catilinam proficiscentem ex itinere retractum aiebant. Is cum se diceret
indicaturum de coniuratione si fides publica data esset iussus a consule quae sciret edicere eadem fere quae Volturcius de
paratis incendiis de caede bonorum de itinere hostium senatum docet; praeterea se missum a M. Crasso qui Catilinae nuntiaret ne
eum Lentulus et Cethegus aliique ex coniuratione deprehensi terrerent eoque magis properaret ad urbem accedere quo et ceterorum
animos reficeret et illi facilius e periculo eriperentur. Sed ubi Tarquinius Crassum nominavit hominem nobilem maxumis divitiis
summa potentia alii rem incredibilem rati pars tametsi verum existumabant tamen quia in tali tempore tanta vis hominis magis
leniunda quam exagitanda videbatur plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii conclamant indicem falsum esse deque ea re
postulant uti referatur. Itaque consulente Cicerone frequens senatus decernit Tarquini indicium falsum videri eumque in
vinculis retinendum neque amplius potestatem faciundam nisi de eo indicaret cuius consilio tantam rem esset mentitus. Erant eo
tempore qui existumarent indicium illud a P. Autronio machinatum quo facilius appellato Crasso per societatem periculi reliquos
illius potentia tegeret. Alii Tarquinium a Cicerone inmissum aiebant ne Crassus more suo suspecto malorum patrocinio rem
publicam conturbaret. Ipsum Crassum ego postea praedicantem audivi tantam illam contumeliam sibi ab Cicerone inpositam.
- Latino
- Bellum Catilinarium
- Sallustio