Post ea loci consul haud dubie iam victor pervenit in oppidum Cirtam quo initio profectus intenderat. Eo post diem quintum
quam iterum barbari male pugnauerant legati a Boccho veniunt qui regis verbis ab Mario petiuere duos quam fidissimos ad eum
mitteret velle de suo et de populi Romani commodo cum iis disserere. Ille statim L. Sullam et A. Manlium ire iubet. Qui
quamquam acciti ibant tamen placuit verba apud regem facere ut ingenium aut auersum flecterent aut cupidum pacis vehementius
accenderent. Itaque Sulla cuius facundiae non aetati a Manlio concessum pauca verba huiusce modi locutus: “Rex Bocche magna
laetitia nobis est cum te talem virum di monuere uti aliquando pacem quam bellum malles neu te optimum cum pessimo omnium
Iugurtha miscendo commaculares simul nobis demeres acerbam necessitudinem pariter te errantem atque illum sceleratissimum
persequi. Ad hoc populo Romano iam a principio imperi melius visum amicos quam seruos quaerere tutiusque rati volentibus quam
coactis imperitare. Tibi vero nulla opportunior nostra amicitia primum quia procul absumus in quo offensae minimum gratia par
ac si prope adessemus; dein quia parentis abunde habemus amicorum neque nobis neque cuiquam omnium satis fuit. Atque hoc utinam
a principio tibi placuisset: profecto ex populo Romano ad hoc tempus multo plura bona accepisses quam mala perpessus es[ses].
Sed quoniam humanarum rerum fortuna atque uti coepisti perge. licet placuit et vim et gratiam nostram te experiri nunc quando
per illam licet festina atque uti coepisti perge. multa atque opportuna habes quo facilius errata officiis superes. Postremo
hoc in pectus tuum demitte numquam populum Romanum beneficiis victum esse. Nam bello quid valeat tute scis.” Ad ea Bocchus
placide et benigne simul pauca pro delicto suo verba facit: se non hostili animo sed ob regnum tutandum arma cepisse. Nam
Numidiae partem unde vi Iugurtham expulerit iure belli suam factam; eam vastari a Mario pati nequiuisse. Praeterea missis antea
Romam legatis repulsum ab amicitia. Ceterum uetera omittere ac tum si per Marium liceret legatos ad senatum missurum. Dein
copia facta animus barbari ab amicis flexus quos Iugurtha cognita legatione Sullae et Manli metuens id quod parabatur donis
corruperat.
- Latino
- Bellum Iugurthinum di Gaio Sallustio Crispo
- Sallustio
