Metellus in isdem castris
quatriduo moratus saucios cum cura reficit meritos in proeliis more militiae donat uniuersos in contione laudat atque agit
gratias hortatur ad cetera quae levia sunt parem animum gerant: pro victoria satis iam pugnatum relicuos labores pro praeda
fore. Tamen interim transfugas et alios opportunos Iugurtha ubi gentium aut quid agitaret cum paucisne esset an exercitum
haberet ut sese victus gereret exploratum misit. At ille sese in loca saltuosa et natura munita receperat ibique cogebat
exercitum numero hominum ampliorem sed hebetem infirmumque agri ac pecoris magis quam belli cultorem. Id ea gratia eveniebat
quod praeter regios equites nemo omnium Numida ex fuga regem sequitur. Quo cuiusque animus fert eo discedunt neque id flagitium
militiae ducitur: ita se mores habent. Igitur Metellus ubi videt etiam tum regis animum ferocem esse bellum renovari quod nisi
ex illius libidine geri non posset praeterea inicum certamen sibi cum hostibus minore detrimento illos vinci quam suos vincere
statuit non proeliis neque in acie sed alio more bellum gerendum. Itaque in loca Numidiae opulentissima pergit agros vastat
multa castella et oppida temere munita aut sine praesidio capit incenditque puberes interfici iubet alia omnia militum praedam
esse. Ea formidine multi mortales Romanis dediti obsides; frumentum et alia quae usui forent affatim praebita; ubicumque res
postulabat praesidium impositum. Quae negotia multo magis quam proelium male pugnatum ab suis regem terrebant; quippe cuius
spes omnis in fuga sita erat sequi cogebatur et qui sua loca defendere nequiuerat in alienis bellum gerere. Tamen ex copia quod
optimum videbatur consilium capit: exercitum plerumque in isdem locis opperiri iubet ipse cum delectis equitibus Metellum
sequitur nocturnis et auiis itineribus ignoratus Romanos palantis repente aggreditur. Eorum plerique inermes cadunt multi
capiuntur nemo omnium intactus profugit et Numidae prius quam ex castris subveniretur sicuti iussi erant in proximos collis
discedunt.
- Latino
- Bellum Iugurthinum di Gaio Sallustio Crispo
- Sallustio
